I. MAHMUD

I. MAHMUD (1696 - 1754)

Osmanlı hanedanından yirmi dördüncü padişahtır.

Babası II. Mustafa, annesi Saliha Sebkati Sultan'dır. II. Ahmed'in tek oğlu. Veliaht-Şehzade İbrahim'in ölümü üzerine; en yaşlı şehzade sıfatıyla veliaht oldu. Amcası III. Ahmed'in Patrona Halil ayaklanmasıyla tahttan indirilmesi üzerine, padişah ilan edildi (28 Eylül 1730).

İlk iş olarak, Patrona meselesini halletti. Divan-ı Hümayun toplantılarına katılmaya başlayan Patrona Halil ve adamlarını vezir rütbesi almak için geldikleri Topkapı Sarayı'nda öldürttü (15 Kasım 1730). Böylece devlet idaresindeki başı-bozukluk önlendi. Bundan sonra sürüp giden İran savaşlarıyla ilgilendi. Bağdat Valisi Ahmed Paşa'yı serdarlığa getirdi. Kürican Savaşı'nda Frankları yenen Ahmed Paşa'nın imzaladığı barış antlaşmasından sonra, savaşın sürmesini isteyen I. Mahmud sadarete Hekimoğlu Ali Paşa'yı getirdi. Ancak Osmanlı kuvvetleri Nadir Şah'a yenildiler. Yardıma gelmekte olan Kırım kuvvetlerine izin vermeyen Rusya, yenilgide etkili oldu. Bu olay üzerine Rusya'ya da savaş açıldı. Avusturya ile Rusya arasında yapılmış olan antlaşma gereğince, Avusturya da savaşa katılarak Niş, İzvornik ye Eflak'a saldırdı. Bu arada Rusya Azak'ı alarak Özi üzerine yürüdü. Bu durum karşısında sadrazamı görevinden alan I. Mahmud, yerine Muhsinzade Abdullah Paşa'yı tayin etti. Hekimoğlu Ali Paşa'yla işbirliği yapan yeni sadrazam, başarılı savaşlar sonunda Avusturyalıları yendi. Vidin ve Niş geri alındı. Avusturya üzerine yapılan ikinci seferde de, Mehadiye ve Adakale alındı. Kırım kuvvetleriyle birlikte, Ruslarla yapılan savaşlarda kaptan-ı derya Süleyman Paşa, bir Rus donanmasını imha etti. Bu arada sadrazamlığa getirilen Yeğen Mehmed Paşa'nın, Belgrad önlerinde Avusturya ordusunu yenmesi üzerine, bu iki devletle barış antlaşması imzalandı (1739).

İsveç ve İspanya ile ticaret antlaşması imzalayan I. Mahmud, 1746'da İran'la imzaladığı barış antlaşmasıyla Osmanlı-İran savaşlarına son verdi.

Islahatçı bir hükümdar olan I. Mahmud zamanında, Mühendishane-i Berri-i Hümayun kuruldu. Lale Devri'ndeki yapılan değişikliklerden etkilenerek birçok camii, mescit, çeşme ve köşk inşa ettirdi. Topuzlu bendini yaptırarak, Kasımpaşa, Beşiktaş ve Tepebaşı semtlerinin su ihtiyacını karşıladı.

Şiirleri de bulunan I. Mahmud, "Sebkatî" mahlasını kullanmıştır.

24 yıl tahtta kalan I. Mahmud, 1754'de öldü.